220Popularne świadczenia pozapłacowe dla pracowników – kiedy są zwolnione z oskładkowania Pracodawcy szukając skutecznych sposobów motywowania zatrudnionych osób do bardziej wydajnej pracy i większego zaangażowania w wykonywaniu wyznaczonych zadań, często oferują im różnego rodzaju świadczenia pozapłacowe. Do najbardziej popularnych zaliczamy pakiety medyczne, karnety na zajęcia sportowe czy grupowe ubezpieczenia na życie. Niezwykle istotną kwestią związaną z tego typu bonusami jest konieczność zgodnego z prawem rozliczania ich pod względem podatkowo-składkowym. AUS 219Zasiłki dla pracowników tymczasowych – zasady i wyliczeniaJedną z form zatrudniania pracowników jest zatrudnienie tymczasowe na tzw. zastępstwo. Pracowników tymczasowych, zastępujących pracowników etatowych, zatrudniają agencje pracy tymczasowej, które są dla nich pracodawcami. Pracownicy tymczasowi są zatrudniani na podstawie umowy o pracę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Pracownikom tym przysługują wszystkie świadczenia z ubezpieczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Trzeba pamiętać, że stosuje się do nich zasady określone dla pozostałych ubezpieczonych będących pracownikami, jednak z pewnymi wyjątkami. W tekście przedstawimy zasady ogólne dotyczące okresu wyczekiwania na prawo do świadczeń z tytułu choroby oraz podstawy wymiaru tych świadczeń ze szczególnym uwzględnieniem podobieństwa i różnic dotyczących pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę i zatrudnionych na podstawie umowy o pracę minimalne od 1 stycznia 2019 r. – wyższe składki do ZUS i świadczenia pracowniczeWzrost płacy minimalnej często oznacza na początku roku dodatkową pracę dla działów kadrowo-płacowych. Związane jest to zwłaszcza z koniecznością przeliczania części należności kalkulowanych na przełomie roku. Chodzi tu o wysokość wielu świadczeń wypłacanych w ramach stosunku pracy oraz podstawę wymiaru składek niektórych grup ubezpieczonych, do których zaliczamy np. początkujących przedsiębiorców czy pracowników korzystających z urlopów wychowawczych. W 2019 r. wysokość wynagrodzenia minimalnego pracownika pracującego na pełny etat nie może być niższa od kwoty zł brutto. To oznacza jej wzrost w stosunku do 2018 r. o 150 zł. AUS 217Z jaką datą wyrejestrować pracownika, któremu skrócono okres wypowiedzenia na jego wniosek? Pytanie: 15 czerwca przekazaliśmy pracownikowi rozwiązanie umowy o pracę z trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia, który upływa 30 września. W dniu 22 września kończy on 60 lat i chciałaby złożyć do ZUS wniosek o emeryturę. Poprosił nas o skrócenie okresu wypowiedzenia do 24 września 2018 r. Czy jako pracodawca możemy to zrobić i jaki dokument powinniśmy sporządzić? Czy potem z ubezpieczeń wyrejestrowuję pracownika z dniem 24 września i czy ta data jest datą końca pracy w świadectwie pracy? Wynagrodzenie wypłacone przez komornika – co ze składkami Pytanie: Komornik przekazał naszemu byłemu pracownikowi wynagrodzenia za nadgodziny przyznane mu wyrokiem sądowym. Kto powinien odprowadzić składki od tego rodzaju wypłaty – komornik, jako wypłacający, czy my, jako były pracodawca?Świadczenia delegacyjne oraz ryczałty na jazdy lokalne – kiedy ZUS zakwestionuje zwolnienie ze składekMimo że w podstawie wymiaru składek na pracownicze ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nie uwzględnia się świadczeń oraz wypłat wymienionych w rozporządzeniu składkowym, zdarza się, że w zaleceniach pokontrolnych ZUS nakazuje ich oskładkowanie – w całości lub w części. Tego typu decyzje spowodowane są faktem, że część przychodów wyszczególnionych w rozporządzeniu może być objęta wyłączeniem z podstawy wymiaru składek tylko po spełnieniu pewnych warunków określonych odrębnymi przepisami lub wyłączenie to może dotyczyć tylko konkretnych kwot. W kolejnych numerach będziemy przedstawiać różnego rodzaju świadczenia i wypłaty, które najczęściej budzą zastrzeżenia kontrolujących. Zaczniemy od świadczeń delegacyjnych oraz ryczałtów na jazdy 216 Działalność nierejestrowana i ulga na start – kontrowersje związane z nowymi przepisamiW interpretacji z 24 lipca 2018 r. decyzja nr 285, znak nr DI/100000/43/822/2018 ZUS w Gdańsku uznał za nieprawidłowe stanowisko płatnika, który pytał o obowiązki składkowe związane z:1) zawarciem umowy o świadczenie usług z osobą wskazaną w art. 18 ustawy – Prawo przedsiębiorców (czyli prowadzącą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 6 miesięcy, w czasie których z działalności gospodarczej nie podlega ubezpieczeniom społecznym),2) zawarciem umowy o świadczenie usług z osobą, która prowadzi tzw. działalność nierejestrowaną. Spowodowało to wiele zamieszania z tymi formami prowadzenia działalności, które miały być ułatwieniem dla 215Jak ustalić wysokość ekwiwalentu lub ryczałtu, aby ZUS nie zakwestionował wyłączenia z podstawy wymiaru składek?Oprócz wynagrodzeń pracownicy często otrzymują różnego rodzaju ekwiwalenty oraz ryczałty. Część z nich zwolniona jest z oskładkowania. Aby dana wypłata mogła być objęta zwolnieniem, muszą być spełnione określone warunki, a jej wysokość ustalona na odpowiednim poziomie. W praktyce zdarza się, że pracodawcy zawyżają kwoty przyznanych pracownikom ekwiwalentów i ryczałtów, zaniżając w ten sposób należne składki. Tego rodzaju błędy skutkować będą koniecznością skorygowania opłaconych już należności składkowych oraz złożonych dokumentów rozliczeniowych. AUS 214Zasiłki pracownika zatrudnionego w kilku firmachWielu pracowników jest zatrudnionych nie tylko w jednej firmie, mają więcej niż jednego pracodawcę. Tego typu sytuacje budzą sporo wątpliwości związanych z ustalaniem okresów obowiązujących przy nabywaniu uprawnień do świadczeń chorobowych oraz ich wypłacie. Pojawiają się tu również wątpliwości dotyczące zasad przyznawania, obliczania i wypłacania świadczeń chorobowych, a także ich wykazywania w dokumentach ubezpieczeniowych przez obu jakich zmianach dotyczących pracownika, należy informować ZUS?W czasie trwania stosunku pracy sytuacja pracownika może wielokrotnie zmieniać się, np. otrzymuje wyższą pensję, zmienia wymiar etatu, nabywa prawo do emerytury albo otrzymuje orzeczenie o niepełnosprawności. O niektórych z nich pracodawca jako płatnik składek musi poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Aby to zrobić, należy wypełnić określone dokumenty ubezpieczeniowe i przekazać je w wyznaczonym terminie. AUS 213W jaki sposób chronić dane osobowe pracowników podczas korespondencji z komornikiem? Pytanie: W ostatnim czasie można było zaobserwować praktykę niektórych komorników, polegającą na wysyłaniu do pracodawców pism dotyczących zajęć wynagrodzenia za pracę dłużników bez wstępnego sprawdzenia, czy dana osoba jest rzeczywiście zatrudniona u pracodawcy, do którego pismo o zajęciu wynagrodzenia zostało skierowane. Sytuacja taka wydarzyła się w naszej firmie już kilkukrotnie. Czy to jest zgodne z przepisami o ochronie danych osobowych?Raporty rozliczeniowe za pracownika, który przerwał urlop z powodu choroby Pytanie: W czasie pobytu na urlopie wypoczynkowym pracownica zachorowała otrzymała kilkudniowe zwolnienie lekarskie, w związku z czym urlop został przerwany. Jednocześnie uzgodniliśmy, że niewykorzystaną jego część udzielimy w okresie letnim, a bezpośrednio po zakończeniu zwolnienia pracownica wróci do pracy. Jakie dokumenty rozliczeniowe złożyć za tę osobę?AUS 212Składniki kwartalne i roczne w podstawie wymiaru zasiłków po zmianie etatuW razie zmiany wymiaru czasu pracy w miesiącach poprzedzających powstanie niezdolności do pracy, a nawet w tym samym miesiącu, podstawę wymiaru zasiłków stanowi wynagrodzenie przysługujące po zmianie wymiaru czasu pracy. Są to jednak zasady ogólne, z których nie wynika jednoznacznie, jak poza wynagrodzeniem podstawowym uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłków składniki kwartalne i roczne, oraz że zależy to od daty zmiany wymiaru czasu pracy. Szczegółowych rozwiązań powinniśmy szukać w wyjaśnieniach ZUS zawartych w poradnikach, komentarzach i komunikatach publikowanych na stronie internetowej Zakładu. Zapoznając się z wyjaśnieniem ZUS, analizując podane tam przykłady, można znaleźć odpowiedź na interesujący nas problem. W opracowaniu podpowiemy, jak poradzić sobie z uwzględnianiem w podstawie wymiaru zasiłków składników kwartalnych i rocznych, szczególnie po zmianie wymiaru czasu pracy, z wykorzystaniem nie tylko przepisów ustawowych, ale również wyjaśnień ZUS. Składki w dokumentacji ZUSNaliczone składki płatnicy wykazują w formularzach składkowych, do których należą: raporty ZUS RCA, ZUS RZA oraz deklaracja rozliczeniowa ZUS DRA. Część płatników składek na ubezpieczenie wypadkowe musi złożyć jeszcze jeden rodzaj dokumentu, a mianowicie ZUS IWA – „Informacja o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe”. Sprawdźmy, jak bezbłędnie wykazywać w dokumentach rozliczeniowych składki na ubezpieczenia 211Zmiany w ustawie chorobowej cz. 2 – 12 tabel i 13 przykładówPrzypominamy, że na początek 2019 r. przewiduje wprowadzenie znaczących zmian do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W poprzednim numerze pisaliśmy zmianach dotyczących okresu wyczekiwania i ustalania okresu zasiłkowego. Tym razem przedstawimy zmiany w zasadach przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od pracy, zasiłku macierzyńskiego przysługującego za okres po ustaniu ubezpieczenia, kodach literowych w zwolnieniach lekarskich. Największe zmiany będą jednak dotyczyły zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków. Jak przygotować dokument płatniczy w programie Płatnik?W programie Płatnik przywrócono już możliwość tworzenia dokumentu płatniczego (program musi być jednak zaktualizowany do metryki w wersji 140). Przypomnijmy, że od stycznia 2018 r. wprowadzono zmiany dotyczące dokonywania wpłat składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych. Wpłat/przelewu dokonuje się jedną kwotą (z wykorzystaniem formularza służącego do realizowania innych wpłat) na indywidualny Numer Rachunku Płatnika składek (NRS) nadany płatnikowi składek przez ZUS. Po wprowadzeniu tych zmian w programie Płatnik zablokowana była funkcjonalność tworzenia dokumentu płatniczego. AUS 210Kontrakt z osobą prowadzącą swoją firmę i pobierającą emeryturę – kto opłaca składkiWątpliwości może budzić kwestia opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za osobę prowadzącą działalność gospodarczą, pobierającą jednocześnie emeryturę, która w ramach tej działalności zawarła umowę o zarządzanie (kontrakt menadżerski). ZUS wypowiedział się ostatnio w tej sprawie i przypomniał, jakie przychody traktuje się za przychody z działalności wykonywanej osobiście. Interpretacja z 2 lutego 2018 r., WPI/200000/43/61/ 208Zgłoszenie ZUS ZSWA do 3 kwietnia – jak wypełnić, aby uniknąć korektW tym roku wyjątkowo w terminie do 3 kwietnia część pracodawców musi przygotować i złożyć w ZUS druk ZUS ZSWA zawierający informacje o pracownikach świadczących w 2017 r. prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Kontrole ZUS pokazują, że pracodawcy nadal popełniają wiele błędów przy wypełnianiu wspomnianego dokumentu, zwłaszcza w sytuacjach, gdy w trakcie roku objętego zgłoszeniem nastąpiły zmiany mające wpływ na sposób jego wypełnienia. AUS 207Jak rozliczyć zarobkujących i rencistów do 28 lutego?Do końca lutego 2018 r. zarobkujący emeryci i renciści muszą poinformować ZUS o wysokości dochodu osiągniętego w 2017 r. Stosowne informacje muszą także przygotować i przekazać w tym samym terminie płatnicy składek zatrudniający takie osoby. Prawidłowe wypełnienie zaświadczenia lub oświadczenia o dochodzie jest bardzo istotne, ponieważ na podstawie tych dokumentów ZUS rozliczy pobieranego świadczenia emerytalno-rentowego. Mimo że obowiązek taki istnieje już od wielu lat, kontrole ZUS pokazują, iż nadal pojawiają się błędy. AUS 206Zmiany w programie Płatnik dotyczące kreatora dokumentów płatniczych Pytanie: Od stycznia 2018 r. na przelewie do ZUS podaje się łączną kwotę składek na ubezpieczenia. W deklaracji rozliczeniowej nie ma takiej kwoty, co oznacza, że trzeba sumować kilka kwot. Poza tym w programie Płatnik nie ma możliwości zrobienia przelewu. Czy w najbliższym czasie program Płatnik będzie zmieniony, tzn. czy będzie można w nim robić przelewy, a kwoty składek będą sumowane, czy też takie zmiany nie są planowane?AUS 205ZUS IWA do 31 stycznia – wskazówki dla płatnika składek Do 31 stycznia 2018 r. płatnicy składek są zobowiązani przekazać do ZUS formularz ZUS IWA zawierający dane za 2017 r potrzebne do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe. Informacje zawarte na tym druku są przekazywane, aby ZUS mógł ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, według której w kolejnym roku składkowym, tj. od 1 kwietnia 2018 r. do 31 marca 2019 r. płatnik będzie opłacał za swoich ubezpieczonych składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Nie wszyscy płatnicy ten druk powinni jednak z pracownikiem na urlopie bezpłatnym – jak wykazać w drukach, jeżeli wypłata nastąpi po powrocie do pracy Pytanie: Aby zrealizować pilne zlecenie otrzymane od nas, pracownik skorzystał z miesięcznego urlopu bezpłatnego. Jak rozpisać taką umowę w drukach ubezpieczeniowych, jeżeli wynagrodzenie ze zlecenia będzie wypłacone w połowie przyszłego miesiąca, a więc już po rozwiązaniu umowy zlecenia i powrocie pracownika do pracy? Umowa zlecenie została podpisana z pierwszym dniem urlopu bezpłatnego oraz rozwiązana zostanie z ostatnim dniem urlopu i urlop ten obejmować będzie pełny miesiąc kalendarzowy.