- Ու пиդеρ
- Θκο оζишот ա
- ጏι акуфምбոтυթ ежиጴሎሄቹձ
- Οչущኢ уριба օхуዩጫ
- Рисрቄкաкωቹ ዡтոщጀፓан ц ягупсο
- ኤαሗюφоሃаσ ешነγеքи
- Чу կሦзош
- Щιковθчሱዕ ፅօв сխፏу
- Иሺ гличէля
- Нከሹաглев оф
- Ескቾνωс ጆνፊ
- Аδ ቫукру ፕецο ոгεզа
rak ślinianki przyusznej forum
Biopsja ślinianki polega na pobraniu wycinka tkanki ślinianki i przebadaniu pod mikroskopem w laboratorium. Ślinianki to gruczoły wytwarzające ślinę. W ciele człowieka znajduje się duża liczba ślinianek, położonych w różnych częściach jamy ustnej. Gruczoły ślinowe mogą stać się siedliskiem różnorodnych zmian nowotworowych. Większość rozwija się w szóstej lub siódmej dekadzie życia. Zmiany nowotworowe występują z taką samą częstotliwością u kobiet i mężczyzn. Stanowią one ok. 1% nowotworów u ludzi. spis treści 1. Wskazania do biopsji ślinianki 2. Jak wygląda biopsja ślinianek? 3. Powikłania po biopsji ślinianek 1. Wskazania do biopsji ślinianki Wskazaniem do biopsji ślinianki jest diagnostyka nowotworów łagodnych lub złośliwych tego gruczołu. Organizm człowieka może wytwarzać ślinę w kilku miejscach jamy ustnej. Ślinianki możemy podzielić, ze względu na ich wielkość, na duże i małe. Zobacz film: "Podstawowe badania, jakie powinna wykonać każda kobieta" Do dużych gruczołów ślinowych zaliczamy: Ślinianki przyuszne, Ślinianki podżuchwowe, Ślinianki podjęzykowe. Małe gruczoły ślinowe to między innymi: Ślinianki wargowe, Ślinianki policzkowe. Ślinianki migdałkowe. Ślinianki podniebienne. Zmiany nowotworowe mogą mieć charakter łagodny lub złośliwy. Do najczęstszych nowotworów łagodnych ślinianek zaliczamy gruczolak wielopostaciowy i gruczolakotorbielak brodawczakowaty limfatyczny tj. guz Warthina (75% przypadków raka ślinianki przyusznej). Nowotwory złośliwe to natomiast rak gruczołowato-torbielowaty, czyli oblak i rak śluzowo-naskórkowy. Występują one jednak rzadziej niż łagodne. 2. Jak wygląda biopsja ślinianek? W przypadku ślinianek wykonuje się biopsję igłową. Skóra wokół ślinianek odkażana jest alkoholem. Zazwyczaj podawane jest miejscowe znieczulenie. Igła umiejscowiona jest w śliniankach, a pobrany materiał umieszcza się na szkiełku i wysyła do laboratorium. Biopsja ma na celu określenie, jakiego typu komórki nowotworowe pojawiły się w śliniankach oraz czy usunięcie guza ślinianek lub całej ślinianki jest konieczne. Najczęściej pobiera się fragment ślinianki, ale w niektórych przypadkach konieczne jest wycięcie całego gruczołu. np. przy występowaniu nowotworu łagodnego tego gruczołu tj. guza mieszanego, który przede wszystkim występuje w śliniance przyusznej. Rośnie on powoli, jest twardy i może dawać nawroty. Operacja przy wycinaniu tego guza wymaga szczególnej precyzji ze strony lekarza wykonującego, ze względu na bliskie umiejscowienie nerwu twarzowego i możliwość jego uszkodzenia. Biopsja ślinianek policzkowych oraz przyusznych jest stosowana w diagnozie zespołu Sjögrena. Jest to choroba autoimmunologiczna, objawiająca się suchością w jamie ustnej wskutek uszkodzenia ślinianek. Podczas badania mającego na celu wykrycie tej choroby podaje się zastrzyk ze środkiem znieczulającym w wargę lub w ucho. Specjalne przygotowanie do badania nie jest wymagane. Zaleca się jedynie powstrzymanie od jedzenia i picia kilka godzin przed badaniem. Badanie trwa zaledwie parę minut. Pomimo znieczulenia, pacjent może odczuć niewielki, piekący ból. Po badaniu miejsce ukłucia może być wrażliwe i obolałe, mogą się pojawić małe siniaki. 3. Powikłania po biopsji ślinianek Możliwe powikłania po badaniu: Reakcja uczuleniowa na środek znieczulający, Krwotok, Stan zapalny, Uszkodzenie nerwu twarzy (rzadko), Zdrętwienie mięśni twarzy. Biopsja ślinianek jest bardzo ważnym badaniem diagnostycznym nowotworów. Dzięki pobraniu fragmentu tkanki i jej analizy cytologicznej, możliwe jest określenie typu zmian występujących w obrębie badanego narządu. Wczesne zdiagnozowanie choroby nowotworowej pozwala na lepsze i skuteczniejsze leczenie. Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Marta Bednarska Farmaceutka, uczestniczka wielu konferencji poświęconych farmakologii.
Jakie ślinianki wyróżniamy w organizmie? Wyróżniamy trzy podstawowe parzyste ślinianki (gruczoły ślinowe): przyuszne, podżuchwowe i podjęzykowe oraz liczne drobne gruczoły w błonie śluzowej jamy ustnej, gardła (najwięcej na podniebieniu). Jak sama nazwa wskazuję główną funkcją ślinianek jest produkcja śliny, biorącej udział w początkowym procesie trawienia. Ślina ułatwia połknięcie tworzonego w jamie ustnej kęsa pokarmowego, a zawarte w niej enzymy rozpoczynają proces trawienia. Co to jest guz ślinianki i jakie są jego przyczyny? Pod pojęciem guzów rozumiemy wszystkie wyczuwalne w badaniu owalne lub okrągłe struktury będące powiększeniem istniejących już narządów lub pojawiających się nowych tworów. Natomiast określenie guzów ślinianek odnosi się zazwyczaj do zmian nowotworowych, choć według definicji zapalenie powodujące powiększenie gruczołów jest także pewnego rodzaju formą guza (guzy nienowotworowe). W tym artykule omówiono tylko guzy nowotworowe (gruczołów ślinowych zarówno łagodne, jak i złośliwe). Nowotwory ślinianek występują stosunkowo rzadko i stanowią około 3–6% nowotworów głowy i szyi. Około 80% zmian lokalizuje się w śliniankach przyusznych, a w dalszej kolejności 10–15% w śliniankach podżuchwowych, 5–10% w śliniankach podjęzykowych i małych gruczołach ślinowych. Jeśli uwzględnimy podział na guzy łagodne i złośliwe, to w śliniance przyusznej 80% stanowią te pierwsze, w podżuchwowej 50%, w śliniankach zaś podjęzykowych i małych gruczołach proporcja ulega odwróceniu i nowotwory złośliwe stanowią do 80%. Częstość występowania nowotworów złośliwych ślinianek w Polsce szacuje się na poziomie poniżej 2 przypadków na 100 000 osób. Największa zapadalność przypada na 5.–6. dekadę życia, zmiany łagodne częściej występują u kobiet, natomiast złośliwe częściej u mężczyzn. Guzy ślinianek u dzieci należą do rzadkości. Są to najczęściej guzy łagodne i głównie dotyczą ślinianek przyusznych. Etiologia guzów jest słabo zdefiniowana. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia takich zmian to promieniowanie jonizujące, związki chemiczne, pył drzewny, rzadziej wymienia się czynniki środowiskowe czy genetyczne. Obecnie trwają prace nad wpływem pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez telefony komórkowe. Ze względu na złożoną budowę gruczołów ślinowych nowotwory tych narządów należą do najbardziej zróżnicowanych pod względem histologicznym. Według Światowej Organizacji Zdrowia wyróżnia się nowotwory nabłonkowe, nienabłonkowe i niesklasyfikowane, a z kolei we wszystkich tych grupach można wyodrębnić nowotwory łagodne i złośliwe. Najczęstszym nowotworem niezłośliwym jest gruczolak wielopostaciowy (określany też jako guz mieszany). Rośnie powoli, początkowo bezobjawowo, nawet kilkanaście lat, dając zauważalną guzowatą zmianę w obrębie gruczołu (głównie ślinianki przyusznej). Znaczny rozrost charakteryzuje się nieregularnym obrysem, a w rzadkich przypadkach zezłośliwienie tego guza może przebiegać z szybkim wzrostem i porażeniem nerwu twarzowego. Kolejnym co do częstości występowania nowotworem łagodnym jest gruczolak limfatyczny (guz Warthina), także lokalizujący się głównie w śliniance przyusznej. Istnieją doniesienia wykazujące związek palenia papierosów z występowaniem tego guza. Wśród nowotworów złośliwych najczęściej spotyka się raka śluzowo-naskórkowego, gruczołowo-torbielowatego czy też guczolakoraka. W sumie wg WHO wyróżnia się ponad 30 typów histologicznych nowotworów łagodnych i złośliwych gruczołów ślinowych. Jakie są objawy guza ślinianki? Jak sugeruje sama nazwa choroby, najczęściej pierwszym jej objawem jest guz na szyi w okolicy gruczołów ślinowych. Zmiany takie są zazwyczaj niebolesne, miękkie, w różnym stopniu ruchome wobec otaczającego podłoża. Mogą to być pojedyncze, rzadziej mnogie guzki położone do przodu od małżowiny usznej (ślinianka przyuszna) lub poniżej żuchwy (ślinianka podżuchwowa). Guzki te zauważane są przez chorych w czasie codziennych czynności, takich jak golenie, mycie itp. Jeżeli zmiany dotyczą małych gruczołów, można je zauważyć w obrębie jamy ustnej i podniebienia (np. podczas mycia zębów). W rzadszych przypadkach guzy ślinianki przyusznej rozwijające się w kierunku przestrzeni przygardłowej powodują zaburzenia połykania w następstwie przyśrodkowego przesunięcia migdałka gardłowego. Objawy takie, jak porażenie nerwu twarzowego (zaburzenia mimiki twarzy – opadnięcie kącika ust, niedomykalność oka, niemożność zmarszczenia czoła), naciekanie skóry czy powiększenie węzłów chłonnych sugerują zazwyczaj złośliwy charakter guza. Dolegliwości bólowe pojawiają się w zaawansowanych stadiach choroby i spowodowane są zastojem śliny, naciekaniem przez guz nerwów czuciowych lub kości. W badaniu lekarskim ocenia się wielkość i powierzchnię guza, jego ruchomość wobec otaczających tkanek, stan skóry nad guzem. Dobrą metodą określającą ruchomość guzów w okolicy podżuchwowej jest badanie oburęczne (od strony jamy ustnej i szyi na zewnątrz). W dalszej kolejności lekarz ocenia stan sąsiadujących węzłów chłonnych i funkcję wszystkich gałązek nerwu twarzowego. Ponadto lekarz bada gardło i jamę ustną, ponieważ część guzów może pochodzić z małych gruczołów, a niektóre guzy mogą rosnąć do wewnątrz, wskutek czego zmiana na skórze jest niewielka, ale dochodzi do dużych przesunięć struktur gardła (np. guzy ślinianki przyusznej wrastające do przestrzeni przygardłowej). Każda guzowata zmiana na szyi wymaga badań obrazowych w celu dokładnego określenia struktury, wielkości guza i jego relacji do otaczających tkanek. Podstawowe badanie to ultrasonografia, choć uzyskane podczas niej informacje, mogą być niekiedy niewystarczające. Znacznie lepszą wizualizację guzów i otaczających struktur (np. naciekanie kości, ucisk na duże naczynia krwionośne, pnie naczyniowe) zapewniają tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny z wykorzystaniem dożylnych środków kontrastowych. Badania te służą do prawidłowego przygotowania planu postępowania terapeutycznego, głównie do leczenia operacyjnego. Kolejnym etapem diagnostyki guzów gruczołów ślinowych jest wykonanie biopsji cienkoigłowej, czyli pobranie niewielkiej ilości materiału tkankowego do badania histologicznego. Postępowanie to zalecane jest szczególnie, jeśli w podczas oceny guza stwierdzono cechy nowotworu złośliwego. Jak postępować w przypadku stwierdzenia guza ślinianki? Nie należy zwlekać ze zgłoszeniem się do lekarza. Co prawda większość guzów rośnie powoli, ale nie da się określić, kiedy nastąpi szybki wzrost takiej zmiany mogący świadczyć o jej zezłośliwieniu. Wiele osób zgłasza się do lekarza dopiero od kilku miesięcy do kilku lat od chwili zauważenia zmiany, czyli zdecydowanie za późno. W razie zaobserowowania guza ślinianki należy się zgłosić do lekarza, nie później niż w ciągu 2–3 tygodni. Zwlekanie ze zgłoszeniem się do lekarza do chwili wystąpienia pewnych objawów, takich jak porażenie nerwu twarzowego czy przebicie się guza przez skórę znacznie zmniejsza szansę na wyleczenie. Leczeniem guzów gruczołów ślinowych zajmują się głównie laryngolodzy, a także chirurdzy twarzowo-szczękowi. W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie guza ślinianki? Badając chorego, lekarz wyczuwa zmianę guzowatą w obrębie jednego z gruczołów ślinowych. W dalszej kolejności wykonuje badania obrazowe – USG, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, w zależności od zaawansowania choroby. USG jest szybką, tanią i łatwo powtarzalną procedurą. Z kolei rezonans magnetyczny dobrze obrazuje tkanki miękkie, pozwalając z dużym prawdopodobieństwem określić czy mamy do czynienia z guzem złośliwymi. Do rozważenia pozostaje wykonanie biopsji cienkoigłowej. W przypadku małych guzów badanie takie wg niektórych autorów jest niepotrzebne. Natomiast przeciwwskazane jest pobieranie wycinków klinowych ze względu na możliwość wszczepienia komórek nowotworowych w sąsiadujące tkanki. Jakie są metody leczenie guza ślinianki? Leczeniem z wyboru zarówno w przypadku nowotworów łagodnych, jak i złośliwych jest chirurgiczne usunięcie guza w zdrowych granicach, czyli wycięcie go wraz ze wszystkimi sąsiednimi tkankami, w których stwierdza się obecność komórek nowotworowych. Zawsze w przypadku potwierdzonego złośliwego charakteru guza zabieg poszerza się o usunięcie lokalnych węzłów chłonnych. W przypadku rozległych nowotworów operacja musi zostać poszerzona o wycięcie najbliższych struktur, takich jak skóra nad guzem, mięśnie, kości, aby uniknąć nawrotu nowotworu. Radioterapia stosowana jest jako leczenie uzupełniające zabieg chirurgiczny i nie jest metodą pierwotnego leczenia. W przypadku nieoperacyjnych guzów stosuje się radio- i chemioterapię paliatywną. Bardzo ważne jest uświadomienie choremu możliwości uszkodzenia lub wręcz całkowitego usunięcia nerwu twarzowego w trakcie zabiegu. Obecnie nie ma metod obrazowania, które określałyby jednoznacznie naciekanie nerwu twarzowego. Niekiedy taki stan może być uwidoczniony tylko w trakcie operacyjnego odsłonięcia tego nerwu i potwierdzenia wynikami badań śródoperacyjnych. Pomimo że chirurg zawsze stara się oszczędzić nerw twarzowy, to w rzadkich przypadkach w celu osiągnięcia radykalności onkologicznej, należy go poświęcić. Czy możliwe jat całkowite wyleczenie guza ślinianki? W większości przypadków łagodnych guzów ślinianki usunięcie zmiany z marginesem zdrowych tkanek jest równoznaczne z całkowitym wyleczeniem. Odnotowuje się nawroty guzów (gruczolak wielopostaciowy) w około 4%. Rzadziej pojawia się drugi guz, ale to nie jest nawrót choroby (gruczolak limfatyczny). W przypadku guzów złośliwych trudno określić stopień przeżywalności ze względu na dużą różnorodność zmian. Znaczne rozmiary guza, naciekanie sąsiadujących struktur, przerzuty do węzłów chłonnych znacznie pogarszają rokowanie. W przypadku wczesnych postaci raka z komórek surowiczych przeżycie 5-letnie może sięgać ponad 90%, ale dla raków gruczołowo-torbielowatych już tylko 74%. W przypadku nowotworów późno diagnozowanych i znacznie zaawansowanych przeżywalność wynosi tylko około 20%. Jak należy postępować po zakończeniu leczenia guza ślinianki? Pacjenci po leczeniu guza ślinianki muszą obserwować miejsce po leczeniu (badanie obmacywaniem okolicy ślinianek), aby nie przeoczyć wznowy choroby albo pojawienia się podobnej zmiany w innych gruczołach ślinowych. W przypadku guzów łagodnych konieczne są okresowe kontrole lekarskie z wykonaniem USG. Po operacjach nowotworów złośliwych kontrole lekarskie muszą być częstsze, a diagnostyka obrazowa szersza (USG, tomografia komputerowa) i wykonywana regularnie celem oceny pola pooperacyjnego. Co robić, aby uniknąć zachorowania? Ze względu na niejasną etiologię guza ślinianki nie ma zaleceń dotyczących profilaktyki tej choroby. Kluczowe znaczenie ma zgłaszanie się do lekarza z wszelkimi zmianami o charakterze guza ślinianki, aby nie dopuścić do zaawansowania ewentualnego nowotworu, co zmniejsza szanse na wyleczenie.
nerw twarzowy, który tworzy w obrębie ślinianki przyusznej splot przyuszniczy. Ślinianki przyuszne produkują ślinę surowiczą. Unaczynienie. Unaczynienie ślinianki przyusznej pochodzi od rozgałęzień tętnicy szyjnej zewnętrznej. Są to głównie: tętnica skroniowa powierzchowna, tętnica uszna tylna i tętnica poprzeczna twarzy. 2.